fbpx

Zijn obligaties een veiligere belegging dan aandelen?

Het antwoord hierop is (in de schoolboeken) volmondig ja. Obligaties zijn een lening aan een bedrijf/overheid terwijl je met een aandeel mede-eigenaar wordt van een bedrijf. Na de looptijd krijg je jouw ingelegde bedrag van de obligatie terug. Bij een aandeel ben je afhankelijk van de beurskoers van het moment. Als het bedrijf failliet gaat zal geprobeerd worden de obligatieleningen terug te betalen en aandeelhouders zijn dan hun geld volledig kwijt. Toch trekt Volkskrantjournalist Peter de Waard de stelling dat obligaties veiliger zijn dan aandelen in twijfel in zijn column van 27 oktober 2022….

Zijn obligaties bijna even riskant als aandelen?

Ruim twee jaar geleden plaatste het Agentschap van het ministerie van Financiën een staatslening van dertig jaar, want ook de Nederlandse overheid moet het gat in de begroting dichten. Hoewel de rente op de lening 0,00 procent was, was er massale belangstelling van binnen- en buitenlandse pensioenfondsen en andere financiële partijen. In totaal werd er voor bijna 6 miljard euro ingeschreven op de lening, die pas op 15 januari 2052 zal worden afgelost.

Het leek toen nog een goede belegging. Nu trekt iedereen zich de haren uit het hoofd. Op de beurs noteert de lening nu 46 procent: de marktwaarde van de obligaties van duizend euro nominaal per stuk is gedaald tot 460 euro. Een verlies van 540 euro in twee jaar.

Obligaties, zo leerde je vroeger op school, zijn risicomijdend. Je kunt je er geen buil aan vallen. Tegen een vaste rente wordt geld uitgeleend aan een overheid, een financiële instelling of bedrijf dat na een bepaalde periode – tussen vijf en dertig jaar – wordt terugbetaald.

Aandelen, zo stond in het leerboek, zijn daarentegen risicovol. De aandeelhouder koopt een stukje eigendom van een bedrijf. Als het goed gaat, krijgt hij dividend en stijgt meestal ook de koers. Maar gaat het bergafwaarts, dan kan de koers snel dalen. En als het bedrijf failliet gaat, heeft de aandeelhouder geen rechten. Er wordt niets afgelost.

Wie als belegger rustig wil slapen, kan het best obligaties kopen, wie graag nachtelijke onrust op de koop toe neemt in de hoop op iets meer dan rente, stopt zijn of haar geld in aandelen.

Alleen gaat de vlieger niet meer op. Obligaties zijn inmiddels bijna even riskant als aandelen. Dat komt doordat de rente op obligaties in korte tijd met procenten tegelijk kan dalen en stijgen. De obligatiemarkt kan qua volatiliteit – beweeglijkheid – bijna met de aandelenmarkt wedijveren. Hoofdeconoom Luc Aben van Van Lanschot noemt de uitzonderlijke rentestijging van dit moment de oorzaak. In de VS is de rente door de centrale bank al drie keer met 0,75 procentpunt verhoogd. En er komen een vierde en vijfde verhoging aan. Zo snel is het sinds het begin van de jaren tachtig niet meer gegaan. De ECB heeft nog maar twee keer de rente verhoogd: met 0,5 procent in juli en met 0,75 procent in september. Donderdag volgt een derde verhoging.

Als de rente stijgt, dalen de bestaande obligaties met een lagere rentecoupon in waarde. Op een nieuwe Nederlandse staatslening van dertig jaar wordt nu al 2 procent rente vergoed. Dat betekent dat die nieuwe obligatie bij de aflossing in 2052 een extra 811,36 heeft opgeleverd. Wie er een met 0 procent heeft van twee jaar geleden krijgt alleen de kale duizend euro terug.

Dit jaar is een mandje met Europese aandelen met 23 procent gedaald. Een mandje met Europese obligaties met verschillende looptijden is 16 procent minder waard geworden. De leerboekjes moeten worden herschreven: aandelen zijn zeer riskant en obligaties riskant. Of aandelen zijn erg onveilig, obligaties bijna net zo onveilig.

BeleggerUitlegger bedankt de Volkskrant voor het mogen plaatsen van deze column (27 oktober 2022)